U međuzvjezdanom prostoru se nalaze velike količine zrnaca prašine s različitim vrstama molekula koje su izmiješane s atomima plina. To je materijal od kojeg se grade nebeska tijela. Molekule se hvataju za sićušna zrnca prašine te na njima stvaraju tanki ljepljivi sloj. Kada bi se čestice prašine međusobno približile one bi se sudarale i sljepljivale te su tako nastajale rastresite nakupine prašine promjera do jednog centimetra. Nakon što je oblak međuzvjezdanog materijala pokrenut i sabijen eksplozijom supernove u njegovoj blizini, na scenu je stupila gravitacija kao osnovna sila održanja i daljeg sabijanja unutar rotacijom sabijenog diska. Istovremeno se formiralo i Sunce iz plina što je padao u središte diska. Formirana zrnca prašine su se sudarala i sljepljivala. Gravitacija je stupila u drugi plan jer je do sljepljivanja dolazilo radi međudjelovanja između elektronskih oblaka atoma koji su došli u neposredan dodir. Vremenom je došlo do nagomilavanja gromada od oko kilometra u promjeru. Te se stjenovite gromade mogu međusobno spajati tako da nastaju sve veća tijela – planetezimali. Oni se u sudarima razbijaju ili spajaju u još veće gromade. Najveći planetezimali „uhvatit“ će većinu preostalih planetezimala i tako nastaju planete.
Stvaranje Zemlje otpočelo je prije 4.600.000.000 godina. Smatra se da je oko 600.000.000 godina bilo potrebno Zemlji da postigne u formiranju sadašnju veličinu. Kamenje je tada udaralo o Zemlju i stvaralo kratere. Radioaktivnost je zagrijavala stijene i topila ih. Plinovi iz vulkana su prekrili Zemlju gustom atmosferom u kojoj je bilo mnoštvo oblaka. Munje su bile uobičajena pojava. Nedugo zatim je, hlađenjem atmosfere, došlo do prvih kiša na Zemlji. Prvo su padale u gornjim slojevima i na putu do Zemlje ponovo isparavale, a kada se Zemlja dovoljno ohladila, pale su i na tlo prve kiše. Kiša je padala neprekidno jer su vulkani izbacivali velike količine vodene pare. Vremenom se kora hladila a voda se polako kondenzovala i gradila prostrane okeane. Uvjeti su još uvijek bili surovi, ali izgleda i idealni za početak života. Praatmosfera se sastojala od CO2, CO, sumporovodika, amonijaka i cijanovodika koji su međusobno reagirali i tako stvarali nove molekule i organske spojeve. Uzroci stvaranja tih organskih molekula iz plinova praatmosfere, to jest energija potrebna za to, bili su munje u atmosferi, udarni valovi nastali padom asteroida, ultravioletno zračenje Sunca i velika toplota rastopljenih stijena.
Ovako stvorene organske molekule su mogle opstati u takvoj praatmosferi. Atmosfera slična sadašnjoj, bogata kisikom, razložila bi ih na stabilnu molekulu CO2. Organske molekule su neophodne za život svim živim bićima. One se mogu naći i u kosmosu na zrncima prašine ili meteoritima.
Vodikom bogate molekule praatmosfere razlagale su se pod surovim uvjetima i zatim spontano rekombinirale u složenije molekule. Ove su se molekule padavinama prenosile u okeane u kojima su se otapale stvarajući „organsku juhu“ sve veće složenosti, sve dok jednom nije nastala molekula koja je bila u stanju da pravi grube kopije same sebe koristeći kao građu ostale molekule u juhi. To je bio predak dezoksiribonukleinske kiseline – DNK. Usložnjavanjem organskih molekula su, osim DNK, stvorene RNK i bjelančevine. U toj su se fazi razvile međusobno ovisne hemijske reakcije. Enzimi rastvaraju DNK kako bi se mogla reproducirati i izložiti svoju poruku radi dešifriranja. Ta poruka sadrži plan za proizvodnju bjelančevina. Ove aktivnosti su se usložnjavale sve dok nisu pokrenuti životni procesi. Nastale su prve prave ćelije – nosioci života.
Ovo usložnjavanje molekula trajalo je 500.000.000 godina. Život se pojavio u pradavnoj juhi koja mu je za razvoj pružala najpovoljnije uvjete, a to su obilje sirovina i goriva za reakcije. To je bilo nalik na raj za molekule jer je vladalo izobilje, a nije bilo grabljivaca.
Ako starost Zemlje smjestimo u proporcionalan raspon od 46 godina onda je rano djetinjstvo prošlo u bombardovanju stijenama. Oko sedme godine Zemlji se formirala kora, nakon čega su se počele formirati jednostavne organske molekule u atmosferi. Negdje prije osmog rođendana počele su padati kiše i stvorili su se okeani. Naredne četiri godine (čemu realno odgovara 400.000.000 godina) spojevi neophodni za život sami se udružuju i stvaraju prve potpune ćelije. Rađali su se različiti oblici života i to traje do danas. Vrlo rano zapale su primitivne stanice u krizu. Izvor hrane (organske molekule) se nije obnavaljao, a brzo se trošio. Opstanak života na Zemlji je bio moguć jedino ako se pronađe način proizvodnje organskih molekula od strane same ćelije. Na raspolaganju su joj bili CO2 otopljen u okeanu, voda i Sunčeva energija. Ovladavanje procesom proizvodnje organskih molekula od CO2, H2O i Sunčeve svjetlosti, poznatim pod imenom fotosinteza, bilo je dugotrajno rješenje za ćelije. Da ćelije nisu uspjele u tome međusobno bi se požderale i život bi stao. Sporedni proizvod fotosinteze – kisik – postepeno je zamjenjivao CO2 u atmosferi i tako se ona mijenjala. CO2 se otapao u morima i reagirao s izloženim stijenama. Atomi ugljika su prešli iz plina u žive organizme jer se na tom elementu zasniva organska hemija. Sve veće količine kisika su u atmosferi razložile sve ostale štetne plinove iz vulkanske praatmosfere. U atmosferi je preostao mali broj molekula CO2. Kada bi CO2 potpuno nestao iz atmosfere i sav prešao u žive organizme, biljke bi ponovo došle u krizu jer bi se počele gušiti u kiseoniku. Ovu mogućnost sprečavaju životinjske stanice. Trošeći, to jest jedući, biljne stanice (stanice zasnovane na proizvodnji hrane fotosintezom) one su ih ustvari izgarale u kisiku. Tim procesom se CO2 vraćao u atmosferu. Život i danas funkcionira na toj ravnoteži. Biljke upijaju CO2 koji životinje izdišu, a životinje jedu spojeve ugljika i udišu kisik.
Kisik je izazvao još jednu veliku revoluciju u životu na Zemlji. Sunčevi zraci su od molekule O2 stvorili u gornjim slojevima atmosfere troatomsku molekulu kisika O3 – ozon. Ova molekula ne propušta štetno, kratkotalasno, ultravioletno zračenje koje dolazi od Sunca.
Žive stanice nisu mogle preživjeti ovo zračenje i zato im je zaštitu davala voda u okeanu. Stvaranje ozona u atmosferi bogatoj kisikom omogućilo je osvajanje kopna od strane života. Neposredno prije izlaska života iz mora na kopno, jednoćelijski organizmi su evoluirali u višećelijske organizme. Posljednjih nekoliko stotina miliona godina – doba je višećelijskih organizama. Gledano kroz prenesenu starost od 46 godina, prve su se ćelije pojavile oko dvanaeste godine. U četrdeset drugoj godini biljke i životinje su izašle na kopno. Prije nekoliko nedjelja na Zemlji su stvorena prva oruđa. Da je Zemlja bila bliže Suncu ili da je radioaktivnost u njoj bila veća, fotosinteza ne bi imala smisla jer bi se organske molekule i dalje proizvodile u atmosferi i bilo bi ih nepotrebno proizvoditi u ćeliji. Isto tako da je kod već formiranih ćelija biljaka stanje toplote na Zemlji omogućavalo oslobađanje ugljika iz stijena u kojima ga ima puno, biljne stanice ne bi ni došle u krizu i tako bi potreba za životinjskim stanicama otpala.
Neposredno nakon formiranja Zemlje, hiperaktivno Sunce je otpuhalo atmosferu nastalu udarima stijena pri stvaranju Zemlje. Zemlja je novu atmosferu dobila putem vulkana. Toplina što je oslobađa raspad atoma unutar Zemljine kore podiže joj temperaturu. Na 35 kilometara ispod površine kontinenata stijene su djelomično rastopljene i čine tekući sloj. Po ovom sloju se kreću kontinenti. Ovaj sloj se zove astenosfera. Iako su temperature na većim dubinama veće, težina gornjih slojeva pretvara rastopljene stijene u čvrstu, krutu tvar. Ta se zona zove plašt. Jezgru Zemlje čine željezo i nikl. Vanjski dio jezgre je tečan. Električne struje koje teku tim tečnim metalnim slojem stvaraju magnetno polje Zemlje.
Neko vanzemaljsko magnetno polje bi stvorilo vrtložne struje na površinskim slojevima Zemlje. Ove struje oko Zemlje stvaraju magnetno polje koje bi djelovalo protivno vanjskom magnetnom polju. Snaga magnetnog polja stvorenog vrtložnim strujama ovisila bi o vanjskom magnetnom polju i brzini kojom bi Zemlja putovala kroz njega. Toplinski učinak električnih struja bi rastopio stijene na površini Zemlje. Taj proces bi pratila vulkanska aktivnost i prodiranje eruptivnih stijena u površinske sedimentne stijene.
Oslobođen zagrijavanjem atmosfere iz stijena Zemljine kore CO2 bi propustio Sunčeve zrake k površini Zemlje, ali zračenje reflektovano od površine ne bi imalo energiju potrebnu da prođe kroz CO2 u atmosferi i da napusti Zemlju. Time bi se atmosfera dodatno zagrijavala što bi oslobodilo još više CO2 iz tla. Ovo bi dovelo do pregrijavanja Zemlje i promjene nivoa okeana.
Vulkani izbacuju plinove i vodenu paru koja se zatim pretvara u kišu koja iz atmosfere otapa CO2 i tako sprečava pregrijavanje Zemljine površine. Voda iz okeana erozijom tekućim vodama mijenja tlo. Druga geološka sila koja oblikuje tlo je kretanje dijelova Zemljine kore.
Zemljina kora nije monolitna nego se sastoji od ploča. Te se ploče kreću. Posljedica tog kretanja je podvlačenje jedne ploče ispod druge. Na mjestima uranjanja ploča u dublje slojeve s većom temperaturom stijene se tope i pod pritiskom se jedan dio tog rastopljenog materijala u vidu vulkana pojavljuje na Zemlji.